Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νείλος Καβάσιλας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νείλος Καβάσιλας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα γεννήσεωςΝεῖλος Καβάσιλας
Γέννηση1298
Θεσσαλονίκη
Θάνατος1363
Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιερέας
συγγραφέας[1]
ΣυγγενείςΝικόλαος Καβάσιλας (ανιψιός)

Ο Νείλος Καβάσιλας ήταν λόγιος κληρικός του 14ου αιώνα, θείος του Νικολάου Καβάσιλα.

Ξέρουμε ελάχιστα για την ζωή του. Επί μακρόν συγχεόταν με τον ανιψιό του, πιθανότατα επειδή και το δικό του κοσμικό όνομα ήταν Νικόλαος και το όνομα Νείλος το έλαβε κατά τη χειροτονία του. Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του στη Θεσσαλονίκη, όπου ήταν δάσκαλος του ανιψιού του, αλλά και του Δημητρίου Κυδώνη. Στη συνέχεια μπήκε, όπως και οι δύο τελευταίοι, στην υπηρεσία του Ιωάννη Καντακουζηνού. Το 1361 εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, διαδεχόμενος τον Γρηγόριο Παλαμά, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι ενθρονίστηκε πριν από τον θάνατο του τελευταίου[2].

Άνθρωπος με μεγάλη φιλοσοφική παιδεία, ο Νείλος, σύμφωνα με μαρτυρία του Δημητρίου Κυδώνη, ήταν ενθουσιώδης αναγνώστης των έργων του Θωμά Ακινάτη[3]. Εντούτοις, συστρατεύτηκε στον ησυχασμό, που καταγγέλλεται από τους αριστοτελικούς ως αντίθετος στη λογική, καθώς και στην αντιλατινική παράταξη, αναδεικνυόμενος σε δεινό πολέμιο του Πάπα και των λατινικών καινοτομιών.

Το κυριότερο έργο του είναι η πραγματεία Περὶ τῆς τοῦ Άγίου Πνεύματος ἐκπορεύσεως κατὰ Λατίνων, σε πέντε ομιλίες, η οποία έχει αναχθεί σε κλασική αναφορά για τη θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας σε αυτή τη διαμάχη. Απαντά εκεί στα επιχειρήματα που ανέπτυξε ο Θωμάς Ακινάς στις δύο Συνόψεις του (Summa contra gentiles και Summa theologica) καθώς και στο De rationibus fidei contra Saracenos, Græcos et Armenos ad cantorem Antiochenum, όλα μεταφρασμένα στα ελληνικά από τον Δημήτριο Κυδώνη. Σώζεται επίσης μια πραγματεία του σε δύο τόμους σχετικά με το Παπικό πρωτείο, που αναπαράγεται στην Patrologia Graeca (PG 149: 699-730).

  1. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  2. Αμφισβητούμενο σημείο, καθώς ο Συμεών Θεσσαλονίκης (15ος αι.) και ο ιστορικός Γεώργιος Σφραντζής δίνουν αντικρουόμενες πληροφορίες.
  3. Apologie III, στο έργο του Giovanni Mercati, Notizie di Procoro e Demetrio Cidone..., Studi e Testi, Biblioteca apostolica vaticana, 1931, σελ.365.